กรมควบคุมมลพิษ ก่อตั้งเมื่อวันที่ ๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๕ อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากประกาศใช้พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๕ เป็นหน่วยงานหลักที่รับผิดชอบในการดูแลคุณภาพสิ่งแวดล้อมด้านมลพิษของประเทศ เป็นกลไกสำคัญในการกำหนดนโยบาย และมาตรการขับเคลื่อนสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมในพื้นที่ทั่วประเทศเพื่อรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม รวมถึงการแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนอันเนื่องมาจากปัญหามลพิษให้แก่ประชาชนและเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับเศรษฐกิจของประเทศ โดยมีวิสัยทัศน์ พันธกิจ ค่านิยมองค์กร และโครงสร้างองค์กร ดังนี้